donderdag 28 juli 2011

Een lening kiezen

Het kiezen van een lening kan heel eenvoudig zijn, als je niet al te veel eisen stelt.

Ik ben van mening dat je er van uit kunt gaan, dat de organisatie Kiva alleen samenwerkt met microfinancieringsinstituten (MFIs) die "goed" zijn. En met "goed" bedoel ik zowel dat ze financieel betrouwbaar zijn en zo goed mogelijk hun best doen om alleen leningen te verstrekken die ook terugbetaald zullen worden, als "goed" in de zin van dat ze alleen geld uitlenen als de lener een goede kans heeft om er door de lening op vooruit te gaan in het leven. 
Kiva heeft in het verleden banden verbroken met MFIs wegens (financieel) wanbeleid of (sociaal) wangedrag. Er kan natuurlijk ook altijd misbruik gemaakt worden van zoiets als Kiva, maar Kiva heeft geleerd van in het verleden gemaakte fouten, heeft strengere eisen en besteedt bovendien veel geld en tijd aan het controleren van de MFIs, zowel op afstand als ter plekke.

Kortom: als je gewoon wat van jouw geld wil steken in microfinanciering, je bent bereid een klein risico te nemen en het maakt je niet uit hoelang het duurt voordat het geld terug komt, kies dan gewoon de eerste de beste lening die op Kiva te vinden is en het komt meestal wel goed.

Als je wel specifiekere criteria wil toepassen: dat kan!

Dit zijn de criteria die je zou kunnen toepassen op je lening, als je dat wil. Al deze gegevens zijn online te achterhalen voor elke lening, hoewel sommige gegevens wat moeilijker te vinden zijn dan andere.
Zie deze google spreadsheet voor een overzicht van welke gegevens waar te vinden zijn en zie deze pagina voor gegevens over de beschikbare manieren om in alle kiva-leningen te zoeken.

Over de lener
  • geslacht van de lener
  • land waarin de lener woont
  • sector waarin de lener werkzaam is (bijvoorbeeld landbouw of handel) 
  • naam van de lener, leeftijd van de lener, gezinssamenstelling van de lener, hoeveel ervaring de lener heeft in dit vak, wat de precieze plannen van de lener zijn met de lening, een foto van de lener - dit zijn gegevens die vaak in de uitgebreide beschrijving van de lening te vinden zijn. 
Over de lening
  • het bedrag van de lening
  • het nog te financieren bedrag van de lening (het is leuk om de laatste $25 van een lening te financieren)
  • of de lening voor 1 lener is, of voor een groep leners (dit zijn "group loans")
  • of de lening milieuvriendelijk is ("green")
  • of de lening bedoeld is voor een student
  • op welke termijn de lening volledig zal zijn terugbetaald
  • het terugbetaalschema (in 1 keer of elke maand een beetje)
  • hoeveel rente de lener ongeveer zal betalen
  • of de lening populair is, of juist niet
  • hoeveel dagen de lening nog heeft om volledig gefinancierd te worden (Kiva heeft altijd een termijn van precies 30 dagen, als het niet lukt binnen die tijd, zal de lening helemaal niet gefinancierd worden, en krijgen Kivans die al geld hadden toegezegd, dat geld terug in hun Kiva-potje)
  • hoe groot de lening is ten opzichte van het gemiddelde jaarlijkse inkomen in dat land (100 dollar lenen als je een doorsnee Amerikaan bent, is best weinig, 100 dollar lenen als gemiddelde Afrikaan is relatief best veel).
Over jouw risico als je deze lening kiest

Als Nederlander die wel eens tv gekeken heeft, weet je het: "Let op, in het verleden behaalde resultaten leveren geen garantie voor de toekomst". Toch zeggen deze in het verleden behaalde resultaten natuurlijk wel wat over je risico. Vandaar dat Kiva toch probeert om met allerlei informatie je een risico-inschatting te geven:
  • risico-score van de MFI ("risk rating"): inschatting van het risico op niet-terugbetalen vanwege financiele problemen van de MFI. Hoe meer sterren (een maximum van 5), hoe veiliger de MFI wordt ingeschat door Kiva. Let op, dit begreep ik ook pas later: het gaat dus niet om het risico dat jouw lener jou niet terugbetaalt, het gaat om het risico dat de MFI niet kan terugbetalen (ook als de lener bijvoorbeeld wel netjes terugbetaalt).
  • delinquency %: hoeveel procent van alle leningen die Kiva op dit moment uit heeft staan bij deze MFI, lopen achter met terugbetalen? (Dit is vaak een heel tijdelijk getal dat sterk kan fluctueren, maar het zegt natuurlijk wel wat over het risico op definitief niet terugbetalen van je lening).
  • delinquency history: hoe het deliquency% over de tijd heen geweest is voor deze MFI
  • default %: hoeveel procent van alle leningen die Kiva in het verleden met deze MFI heeft gehad, zijn geeindigd in niet volledig terugbetaalde leningen die uiteindelijk maar als verloren beschouwd zijn. (Bijvoorbeeld: 100 afgeronde leningen, waarvan 99 helemaal terugbetaald en eentje slechts half terugbetaald maar toch maar afgerond omdat de lener echt niet meer kon terugbetalen is 1 van de 100 oftewel 1% default).
  • default protection: als deze beloofd is bij een lening en de lener kan het geld niet (volledig) terugbetalen, betaalt de MFI wel de hele som terug. (Let op: geldt dus alleen voor financiele problemen van de lener. Als de MFI zelf in de financiele problemen is gekomen, krijg je je geld niet terug). NB: Mede-Kivalid Astrid zegt dat default protection nooit meer voorkomt als optie. De beste manier om jezelf tegen defaults te beschermen is dus door risico te spreiden ($25 per lener en ook niet alles bij 1 MFI) en door op de andere risico-inschatters zoals default % en risk rating te letten.
  • currency risk: als een lening niet in dollars uitgeleend wordt, maar in een andere muntsoort, loop je de kans dat de wisselkoers van die muntsoort ten opzichte van de dollar ongunstig veranderd tijdens de looptijd van de lening. Je krijgt dan uiteindelijk minder dollars terug op je Kiva account, dan je uitgeleend had.
  • Time on Kiva: hoe langer de MFI al op Kiva meedraait, hoe meer ervaring er is met deze MFI en dus is de risico-inschatting betrouwbaarder.
Eigenschappen van de MFI

Je leent geld uit aan een lener, maar indirect steun je zo ook de MFI, omdat deze jouw geld tijdelijk mag gebruiken om mee te werken; en omdat de rente die betaald wordt over jouw geld naar de MFI gaat. Dus sommige mensen vinden het fijn om ook op de MFI te letten.
  • Portfolio yield: een moeilijke term, maar dit geeft een indicatie van de rente en bijkomende kosten die een lener aan de MFI betaald over het oorspronkelijke leenbedrag. Het zou min of meer te vergelijken zijn met de jaarlijkse rente die banken ons voorspiegelen op leningen. Omdat veel Kiva-leningen korter dan een jaar duren en leners vaak al vanaf het einde van de eerste maand van de lening gaan afbetalen, is de hoeveelheid rente die leners echt betalen vaak wel lager dan dit percentage. Je kunt de portfolio yield van een MFI vergelijken met die van andere MFIs in de regio, dit helpt soms om in te zien of een hoog-lijkende yield normaal is of abnormaal in deze regio. Ik kom hier later nog op terug. 
  • Profitability: dit is de winst of het verlies van de MFI als percentage van de hoeveelheid geld die een MFI bezit.
  • Client protection principles: dit zijn bepaalde principes om de leners te beschermen (tegen het hebben van een te grote of teveel leningen, tegen misleiding bij het aangaan van de lening, tegen geweld bij het terugvorderen van een te late betaling). 
  • Percentage leningen aan vrouwen: als je het liefst een MFI ondersteunt die veel aandacht heeft voor het lot van vrouwen, zoek je natuurlijk een MFI met een hoog percentage vrouwelijke leners.
  • Extra activiteiten die een MFI ontplooit om de leners te ondersteunen, zoals cursussen over zaken doen of zelfs over niet direct relevante dingen als de gezondheid, het aanbiedingen van spaarrekeningen, van speciale goedkopere leningen voor bepaalde doeleinden, het aanbieden van spoed-leningen voor noodgevallen etc. etc.
  • Of een MFI winst beoogt te maken of niet.
  • Of een MFI religieuze bijbedoelingen heeft. (Sommige MFIs willen mensen ondersteunen met leningen maar hebben daarnaast ook een sterke neiging om Het Blijde Woord te verspreiden - en zullen ook een deel van hun opbrengst daarvoor gebruiken). 
Nogmaals, al deze gegevens zijn online te achterhalen voor elke lening, hoewel sommige gegevens wat moeilijker te vinden zijn dan andere. Deze google spreadsheet kan helpen bij het vinden van de tool die voor jou het handigste is.


NB. Ik had het hier boven al een keer gezegd, maar hier nog maar eens: spreid je risico door maar $25 of ten hoogste $50 te besteden aan elke lener. Spreid je geld ook over meerdere MFIs. Mocht een lener niet kunnen terugbetalen, dan verlies je ook maar maximaal $25 of $50...

      2 opmerkingen:

      1. Het kiezen van een lening (op basis van een voor jou aanvaardbaar risico) kan ook worden gedaan via http://www.kivalens.org/

        Geeft een makkelijke manier van filteren van alle leningen.

        BeantwoordenVerwijderen
      2. Dat klopt, Anoniem. Ik werk zelf ook vaak met Kivalens. Ik ga daar ook in de volgende post verder op in en beschrijf daar Kivalens: http://kivaleningen.blogspot.com/2011/07/de-perfecte-lening-zoeken.html

        BeantwoordenVerwijderen

      Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.